Stadserf

Stadserf met zicht op de basiliek, foto Bert van der Waarde,
2015

In de dertiende eeuw werd Schiedam bestuurd vanuit het Huis te Riviere. Later werd het kasteel geplunderd en brandde het bijna volledig af zodat er sinds 1574 slechts een ruïne overbleef als een stille getuige. In de loop van de jaren zijn er vele plannen geweest om het gebied opnieuw in te richten. In de jaren zestig en zeventig dacht men grootschalig met de meest wilde plannen. Er moesten brede boulevards komen met aan weerszijden moderne gebouwen. Gelukkig is het bij het Stadskantoor gebleven. Jarenlang is er gefilosofeerd, gepland, gebakkeleid en uiteindelijk kwamen de beleidsmakers met het finale plan zoals dat nu is uitgevoerd.

Fallus
Inmiddels met enig historisch besef zou de ruïne gespaard blijven en het Stadskantoor ingepakt zodat het niet meer als een fallus het stadsbeeld zou bepalen. De Singelkerk die in 1990 de status van basiliek kreeg zou meer tot zijn recht moeten komen. Bovendien moesten Oost en West door het nieuwe stadshart verbonden worden omdat het Broersvest als verkeersader de stad in tweeën dreigde te splijten. 

Hout
Architect Hans Ruijssenaars kreeg de opdracht om het Theater aan de Schie en de bibliotheek te ontwerpen. Voor het theater liet hij zich inspireren door het vierhonderd jaar oude teatro Farnese in Parma dat bij het betreden nog steeds naar hout ruikt. Ruijssenaars kreeg hetzelfde effect voor elkaar in het theater. Hij wist door zijn ontwerp van het Stadserf de Liduina-basiliek en de Grote Kerk met elkaar te verbinden zodat de twee stadsdelen visueel samensmolten. Ook daarin is Ruijssenaars geslaagd. In 1997 kon het Stadserf worden opgeleverd.

Vloervoorstelling
In 1998 werden de sculpturen van de Amerikaanse kunstenaar Matt Mullican opgeleverd aan de kant van het Broersvest. Hij heeft ook de vloervoorstelling In het plaveisel aangebracht. Helaas is die alleen goed zichtbaar vanaf de bovenste verdieping van de voormalige bibliotheek. 

Arcades
Het is nooit een levendig plein geworden omdat er veel winkelruimtes aan de zuidkant leeg staan. Dit deel is ontworpen door architect Kees Rijnboutt. Aan beide kanten zijn arcades maar jammergenoeg wat aan de smalle kant zodat er geen terrassen onder passen. Een plein hoort voldoende horeca te bevatten en een fontein of iets anders in het oog springend. Nu wordt het stadshart gebruikt voor de weekmarkt, festivals en evenementen. In de winter is er Winterland met een bescheiden kerstmarkt en overdekte schaatsbaan. Daar kan een stadshart toch nooit voor bedoeld zijn.

Stadserf, tussen Broersvest en Singel. Rbsl. 13-04-1987, 12-12-1994.

Bert van der Waarde